اختلالات جنسی چیست و چه دخالتی در زندگی دارد؟

اختلالات جنسی شامل مشکلاتی در علاقه، پاسخ جنسی، عملکرد یا رضایت جنسی می‌شوند. این اختلالات می‌توانند ناشی از عوامل فیزیکی، روانی یا ارتباطی باشند و کیفیت زندگی فرد و رابطه‌اش را تحت تاثیر قرار دهند.

انواع اختلالات جنسی

بر اساس راهنمای تشخیصی DSM-5، اختلالات جنسی به دسته‌های اصلی تقسیم می‌شوند:

۱. کمبود یا فقدان میل جنسی (Hypoactive Sexual Desire Disorder)

علاقه کم یا فقدان آن نسبت به فعالیت جنسی؛ شامل بی‌میلی یا اجتناب از تماس جنسی.

۲. اختلال برانگیختگی جنسی (Sexual Arousal Disorder)

شامل ناتوانی در رسیدن به برانگیختگی کافی، مانند بدون نعوظ یا بدون لوبریکاسیون مناسب.

۳. اختلال اوج لذت جنسی (Orgasmic Disorder)

تأخیر یا فقدان اوج لذت جنسی حتی با تحریک کافی، یا تجربه دردناک انزال.

۴. درد جنسی (Sexual Pain Disorders)

• • ولوودینیا (Vulvodynia): درد مزمن در ناحیه واژن
• • واژینیسموس (Vaginismus): اسپاسم ماهیچه‌های کف لگن هنگام رابطه
• • درد مقعدی هنگام دخول: در نزد برخی زوج‌ها

علل و عوامل موثر

• – عوامل جسمی: دیابت، فشارخون، مشکلات هورمونی، مشکلات قلبی
• – عوامل روانی: اضطراب عملکرد، افسردگی، استرس، مشکلات عزت‌نفس
• – عوامل رابطه‌ای: اختلافات زناشویی، ارتباط ضعیف، تعارض‌ها
• – مصرف داروها: ضدافسردگی‌ها، آرام‌بخش‌ها، داروهای فشارخون

علائم هشداردهنده‌ای که باید جدی گرفته شوند

• – کاهش شدید میل جنسی یا اجتناب از رابطه
• – ناتوانی در رسیدن به نعوظ (در مردان) یا خشکی واژن (در زنان)
• – درد هنگام رابطه یا اسپاسم لگنی
• – تأخیر یا فقدان اوج لذت جنسی باوجود تلاش کافی

روش‌های تشخیص و درمان

برای ارزیابی دقیق، باید توسط متخصص (روان‌شناس یا روان‌پزشک) معاینه و مصاحبه شد. درمان‌ها معمولاً شامل موارد زیر هستند:

• – روان‌درمانی جنسی (Sex Therapy): شامل آموزش شناختی-رفتاری و تمرین‌های زوجی
• – CBT و درمان بر اساس عزت‌نفس و کنترل اضطراب
• – دارو درمانی: مانند درمان با تستوسترون، فلیبانسرین برای خانم‌ها، یا PDE5 inhibitors
• – در موارد درد جنسی، درمان فیزیکی کف لگن با فیزیوتراپی مخصوص
• – مشاوره زوج درمانی برای بهبود ارتباط و راهکارهای رابطه‌ای

چه زمانی باید به روان‌شناس/روان‌پزشک مراجعه کرد؟

• – درد، اضطراب یا عدم رضایت دائم در رابطه جنسی
• – تأثیر مشکلات جنسی روی اعتمادبه‌نفس یا روابط اجتماعی
• – نیاز به داروشناسی یا تمرین‌های خاص برای بهبود عملکرد

رزرو وقت مشاوره